Đừng để thiếu sắt ảnh hưởng đến sự phát triển của bé

Mẹ có biết: Thiếu máu do thiếu sắt, nằm trong nhóm bệnh thiếu máu dinh dưỡng, là một bệnh lý rất thường gặp ở trẻ em, đặc biệt ở các nước kém và đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Thế nhưng không phải tất cả mọi người đều biết và hiểu rõ về tầm quan trọng của sắt với trẻ nhỏ.

1. Vai trò quan trọng của Sắt đối với cơ thể

- Sắt là một chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ nhỏ. Sắt là một khoáng chất cần thiết để tạo ra huyết sắc tố, thành phần mang oxy của các tế bào hồng cầu. Các tế bào hồng cầu lưu thông khắp mọi nơi để cung cấp oxy cho tất cả các tế bào của cơ thể. Khi thiếu chất sắt, cơ thể không thể tạo ra đủ các tế bào hồng cầu và vì thế mà các mô và cơ quan sẽ không nhận được oxy cần thiết. Nếu chế độ ăn của con bạn thiếu chất sắt, bé sẽ gặp phải tình trạng thiếu máu.

- Sắt còn tham gia vào quá trình tạo thành Myoglobin, sắc tố hô hấp của cơ cũng như tạo thành đặc tính dự trữ oxy của cơ, kết hợp với các chất dinh dưỡng để giải phóng năng lượng cho các hoạt động cơ bắp.

- Giúp chuyển hóa beta – carotene thành sinh tố A, tạo ra chất collagen để liên kết các tế bào với nhau.

- Tham gia vào thành phần một số loại enzyme oxy hóa khử như catalase, peroxidase và các cytochrome (những chất xúc tác sinh học quan trọng của cơ thể). Nó đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra năng lượng oxy hóa, vận chuyển oxy, hô hấp của ty lạp thể và bất hoạt các gốc oxy có hại.

- Chức năng dự trữ oxy cho cơ bắp, vô hiệu hóa một số thành phần lạ xâm nhập vào cơ thể, tham gia tổng hợp các hooc môn tuyến tiền liệt.

- Thiếu sắt ở trẻ em có thể xảy ra ở nhiều cấp độ, từ các nguồn dự trữ sắt cạn kiệt đến thiếu máu, ngay cả khi các tế bào hồng cầu vẫn khỏe mạnh. Thiếu sắt không được điều trị ở trẻ em có thể gây ra sự kém phát triển về thể chất, tinh thần và trí tuệ.

> XEM THÊM:

- Giải mã nguyên nhân thiếu sắt ở trẻ

- Bố mẹ có nên tự bổ sung sắt cho trẻ tại nhà hay không?

- Tổng hợp những thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ mà mẹ không nên bỏ qua

 2. Nhu cầu sắt của trẻ theo từng độ tuổi có khác nhau?

Em bé dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ được nhận đủ chất sắt từ mẹ. Trẻ sơ sinh bú sữa công thức nên được cho uống công thức tăng cường chất sắt. 

Các vận động viên trẻ thường xuyên tham gia tập thể dục cường độ cao có xu hướng mất nhiều chất sắt hơn và có thể cần thêm chất sắt trong chế độ ăn uống của họ.

3. Dấu hiệu của trẻ thiếu sắt là gì?

- Thiếu sắt là khi các nguồn dự trữ sắt của cơ thể đang cạn kiệt, đặc biệt ở độ tuổi trẻ mới biết đi và thanh thiếu niên. Sau 12 tháng tuổi, trẻ mới biết đi có nguy cơ bị thiếu sắt vì không còn uống sữa tăng cường chất sắt và có thể không ăn đủ các thực phẩm chứa sắt.

- Uống nhiều sữa bò (hơn 710 ml mỗi ngày) cũng có thể khiến trẻ mới biết đi có nguy cơ bị thiếu sắt bởi các nguyên nhân sau: 

+ Sữa bò ít chất sắt.

+ Trẻ em, đặc biệt là trẻ mới biết đi, uống nhiều sữa bò có thể ít đói hơn và ít ăn thực phẩm giàu chất sắt.

+ Sữa làm giảm sự hấp thu sắt.

- Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng và có thể dẫn đến các vấn đề về học tập và hoạt động.

- Nhiều người bị thiếu máu do thiếu sắt không có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào vì nguồn cung cấp sắt của cơ thể bị cạn kiệt từ từ. Nhưng khi thiếu máu tiến triển, một số triệu chứng có thể xuất hiện:

+ Mệt mỏi và cơ thể cảm thấy yếu dần.

+ Da và niêm mạc nhợt nhạt.

+ Tim đập loạn nhịp.

+ Cáu gắt.

+ Giảm thèm ăn.

+ Chóng mặt hoặc cảm giác bị nhẹ đầu.

+ Phát triển nhận thức và xã hội chậm.

+ Viêm lưỡi.

+ Khó duy trì nhiệt độ cơ thể.

+ Tăng khả năng nhiễm trùng (hệ miễn dịch kém).

Nếu con bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy nói chuyện với bác sĩ, có thể làm xét nghiệm máu đơn giản để phát hiện thiếu máu do thiếu sắt và có thể kê đơn bổ sung sắt. Tuy nhiên ăn quá nhiều chất sắt cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe. Do đó cha mẹ không nên cho trẻ uống bổ sung sắt mà không hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước. 

4. Đối tượng nào có nguy cơ thiếu sắt cao?

- Em bé sinh non - hơn 3 tuần trước ngày dự sinh hoặc có cân nặng khi sinh thấp.

- Em bé uống sữa bò trước 1 tuổi.

- Trẻ bú sữa mẹ không được cho ăn thực phẩm bổ sung có chứa sắt sau 6 tháng tuổi.

- Em bé uống sữa công thức không bổ sung sắt.

- Trẻ em từ 1 - 5 tuổi uống hơn 710 ml sữa bò, sữa dê hoặc sữa đậu nành mỗi ngày.

- Trẻ em có tình trạng sức khỏe nào đó, chẳng hạn như nhiễm trùng mãn tính hoặc có chế độ ăn kiêng.

- Trẻ em từ 1 - 5 tuổi đã tiếp xúc với chì.

- Các bé gái vị thành niên cũng có nguy cơ thiếu sắt cao hơn vì cơ thể họ mất chất sắt trong kỳ kinh nguyệt.

5. Nguồn động vật và nguồn sắt thực vật: Sự khác biệt là gì? 

Sắt heme có trong các nguồn động vật như thịt, hải sản và gia cầm - dễ dàng được cơ thể hấp thu. Cơ thể cần được giúp hấp thụ chất sắt phi heme, được tìm thấy trong các nguồn phi động vật như rau lá xanh đậm, các loại đậu, bánh mì và ngũ cốc, và trái cây sấy khô. (Trứng lòng đỏ chứa sắt chủ yếu là phi heme).

Bạn có thể tăng lượng sắt phi heme cho cơ thể hấp thụ bằng cách ăn cùng với các loại thực phẩm có chứa sắt heme hoặc với các loại thực phẩm giàu vitamin C như nước cam, cam, dâu tây, ớt chuông đỏ và xanh, đu đủ, bông cải xanh, bưởi, dưa đỏ, cà chua, bông cải xanh, xoài, trái kiwi và khoai lang bởi vì sắt thực vật tốt hơn sắt tù động vật. 

6. Các loại thực phẩm có chứa sắt bao gồm:

Thực phẩm động vật giàu sắt:

Thực phẩm thực vật giàu sắt: