Không phải ai cũng biết: Chất dinh dưỡng là gì?

Chất dinh dưỡng được hiểu là những chất cần thiết cho cơ thể của con người, có tác dụng cung cấp năng lượng phục vụ cho các hoạt động sống của cơ thể. Vậy chất dinh dưỡng có ở đâu? Chất dinh dưỡng bao gồm những chất hay nhóm chất nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Trong thực phẩm có gì?

Các loại thực phẩm chúng ta ăn đều có chứa các chất dinh dưỡng. Những chất dinh dưỡng chứa carbon là những chất hữu cơ, ngược lại, những chất không có carbon là những chất vô cơ. Chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để thực hiện các hoạt động sống. Con người không thể tự tổng hợp chất dinh dưỡng, chúng ta lấy chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống. Vì vậy, nếu việc ăn uống không đủ khiến cơ thể thiếu chất và sức khỏe yếu.

Chất dinh dưỡng sản xuất năng lượng, giúp hệ bài tiết, hô hấp, sinh dục,… hoạt động bình thường. Có sáu loại chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bao gồm: carbohydrate, lipid, protein, nước, vitamin và khoáng chất.

1. Các chất dinh dưỡng đa lượng

Các chất dinh dưỡng đa lượng là những nhóm chất cần thiết và chiếm số lượng lớn trong cơ thể. Các chất này giúp chuyển hóa thành năng lượng, thực hiện các hoạt động sống của cơ thể. Chất dinh dưỡng đa lượng bao gồm: carbohydrate, lipid và protein.

1.1. Carbohydrate

Carbohydrate là chất dinh dưỡng được cấu thành bởi carbon, hydro và oxy. Carbohydrate bao gồm 2 loại là đường đơn (giải phóng nhanh) và đường đa (giải phóng chậm). Trong cơ thể Carbohydrate được ruột non phân cắt thành glucose, sau đó hấp thụ và vận chuyển đến tất cả các tế bào, tạo năng lượng để hoạt động.

Ngoài việc cung cấp năng lượng, carbohydrate còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên hệ thần kinh, tim, thận. Các loại thực phẩm chứa nhiều carbohydrate như ngũ cốc, sữa, trái cây, rau quả,…

1.2. Lipid (Chất béo)

Lipid cũng là một chất dinh dưỡng được cấu tạo từ carbon, hydro, oxy. Tuy nhiên, lipid không giống như carbohydrate, chúng không hòa  tan trong nước. Lipid cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể, đóng vai trò dự trữ năng lượng, hình thành các màng tế bào, đồng thời giúp bảo vệ các cơ quan, điều chỉnh nhiệt độ và các chức năng khác trong cơ thể.

Lipid được tìm thấy nhiều trong các loại bơ, đậu, thịt, sữa và các chế phẩm từ sữa, các loại hạt. dầu thực vật,…

1.3. Protein

Protein cũng là một chất dinh dưỡng được hình thành bởi một chuỗi acid amin. Acid amin là các tiểu đơn phân được hình thành bởi carbon, hydro, nitơ và oxy. Các loại thực phẩm chứa nhiều protein như sữa, thịt, hải sản, đậu nành, các loại hạt,…

Bắt nguồn từ tiếng Hy lạp, protein còn có nghĩa là quan trọng hàng đầu. Vì vậy, có thể thấy, protein chiếm một vai trò quan trọng trong cơ thể, giúp cung cấp năng lượng, góp phần cấu trúc nên cơ, xương, da. Đồng thời, đóng vai trò thực hiện hầu hết các phản ứng hóa học trong cơ thể.

> XEM THÊM:

- Chất dinh dưỡng vi lượng là gì?

- Bổ sung vi dưỡng chất trong thực phẩm giúp trẻ ăn ngon, lớn khỏe

- Vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

2. Các vi chất dinh dưỡng vi lượng

Vi chất dinh dưỡng cũng là những chất cần thiết cho cơ thể, tuy nhiên với số lượng ít hơn. Vi chất dinh dưỡng bao gồm các khoáng chất và vitamin. Có khoảng mười ba vitamin và mười sáu loại khoáng chất thiết yếu.

Trái ngược với carbohydrate, lipid và protein, các vi chất dinh dưỡng không được sử dụng trực tiếp trong việc tạo ra năng lượng. Chúng hỗ trợ hình thành hệ thống enzym trong cơ thể, xúc tác các quá trình phản ứng được diễn ra tốt nhất.

2.1. Vitamin

Vitamin A: Vitamin A là loại tan trong dầu, có tác dụng cần thiết trong việc xây  dựng và duy trì các mô khỏe mạnh. Đặc biệt là mắt, da, xương, các biểu mô đường hô hấp, tiêu hóa. Thiếu vitamin A gây bệnh khô mắt, trẻ chậm lớn, dễ mắc bệnh nhiễm trùng. Nguồn vitamin A có trong các loại gan, trứng, sữa, rau củ quả màu vàng và đỏ,…

Vitamin nhóm B(B1, B2, B6,…): Vitamin nhóm B tan trong nước có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa carbohydrate, chất béo, protein thành năng lượng. Ngoài ra, vitamin B9(Acid Folic) quan trọng trong việc tạo máu và nếu thiếu hụt trong thời kỳ mang thai có thể gây dị tật ống thần kinh ở trẻ.

Vitamin nhóm C: Tạo mô liên kết, chống oxy hóa. Vitamin C có nhiều trong các loại hoa quả tươi, rau xanh, bông cải,..

Vitamin D: giúp cơ thể hấp thu canxi và phospho, duy trì hệ xương răng vững chắc. Thiếu vitamin D gây còi xương ở trẻ em. Vitamin D có nhiều trong ảnh sáng mặt trời, dầu cá, trứng, sữa,…

2.2. Khoáng chất

Sắt: Sắt có vai trò quan trọng trong việc cấu tạo nhân Hem của tế bào hồng cầu. Thiếu máu thiếu sắt là vấn đề dinh dưỡng phổ biến và gây nhiều hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ em. Sắt có nhiều trong các loại thịt đỏ, cá, phủ tạng động vật, đậu,…

Canxi và photpho: hai khoáng chất này cần thiết trong việc hình thành hệ xương và răng khỏe mạnh. Ngoài ra, canxi còn tham gia vào các phản ứng sinh hóa trong cơ thể như đông máu, co cơ, dẫn truyền hệ thần kinh, hấp thụ vitamin B12,… Canxi và photpho có nhiều trong sữa và các chế phẩm từ sữa

Iod: Khoáng chất không thể không nhắc tới cho việc tăng trưởng và phát triển bình thường của cơ thể là iod. Iod giúp tuyến giáp hoạt động bình thường, phòng bệnh bướu cổ và thiểu năng trí tuệ. Nguồn thực phẩm chứa nhiều iod như hải sản, muối ăn,…

Chất dinh dưỡng là những chất đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể của cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Vì vậy, việc bổ sung các chất dinh dưỡng từ thực phẩm là điều cần thiết. Bạn cần xây dựng một thực đơn dinh dưỡng cân bằng để có một sức khỏe tốt nhất cho cả gia đình, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Nếu trẻ chán ăn, biếng ăn sẽ thiếu hụt chất dinh dưỡng, cần bổ sung bằng các loại thực phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Để biết bé nhà mình hiện có đang thiếu hụt chất dinh dưỡng nào không, xin mời các bậc phụ huynh kết nối với các dược sĩ tư vấn của VHN Bio thông qua Fanpage: Dinh dưỡng thông minh VHN Bio hoặc tìm hiểu thêm thông qua website: http://vhnbio.vn Ngoài ra, bố mẹ có thể liên hệ tới tổng đài chăm sóc sức khỏe 0247.1060.666 để gặp bác sĩ/ dược sĩ của Viện Dinh dưỡng VHN Bio hỗ trợ tư vấn miễn phí..