Những điều mẹ cần biết khi dùng thuốc kháng sinh trong thời kỳ cho con bú

Trong 12 tháng đầu đời, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và quan trọng nhất với sự phát triển của trẻ. Mẹ ăn gì hay uống gì đều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của con. Thời kỳ cho con bú, mẹ có thể mắc số bệnh cấp tính hoặc mãn tính, vì vậy việc dùng thuốc kháng sinh đôi khi là cần thiết. Tuy nhiên việc lựa chọn thuốc ra sao, liều lượng dùng như thế nào, sau bao lâu thì có thể cho bé bú mẹ trở lại sẽ là những vấn đề cần được mẹ cân nhắc trước khi quyết định sử dụng thuốc. 

1. Dùng thuốc kháng sinh khi đang cho con bú có an toàn không?

Bất cứ loại thực phẩm nào mẹ ăn trong giai đoạn này cũng đều ảnh hưởng đến sữa mẹ, đặc biệt là thuốc kháng sinh. Vì vậy, trừ trường hợp bất khả kháng, hầu hết các mẹ sẽ cố gắng hạn chế đến mức tối đa không uống kháng sinh khi đang cho con bú. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, dù có thể tác động đến sữa mẹ, nhưng không phải tất cả các thuốc đều được bé hấp thu. Đa số kháng sinh có tác dụng ngắn dưới 24h nên sau 2 ngày mẹ có thể cho bé bú lại. Hầu hết kháng sinh có thể gây giảm nhu động ruột của trẻ dẫn đến tiêu chảy, rối loạn dạ dày hoặc đau bụng thông thường. Những tác động này không quá nguy hiểm và không cần thiết phải cho trẻ uống thuốc điều trị. Trừ phi mẹ dùng quá liều kháng sinh mà vẫn tiếp tục cho bé bú thì bé có thể bị dị ứng penicillin. 

2. Những loại thuốc kháng sinh mẹ cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng

Mặc dù lượng thuốc đi vào sữa chiếm nồng độ nhỏ ở liều điều trị thì việc sử dụng kháng sinh ở phụ nữ cho con bú cũng có thể dẫn đến những vấn đề liên quan tới việc thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh và dị ứng. 

- Penicillin, amoxicillin và nhóm cephalosporin được dùng rất nhiều và được xem là an toàn cho trẻ. Vấn đề của các kháng sinh này là, về mặt lý thuyết, có thể xảy ra kháng thuốc và tiêu chảy ở trẻ do làm thay đổi vi sinh vật đường ruột.

- Erythromycin trong sữa mẹ có nồng độ cao hơn trong huyết tương. Vấn đề của erythromycin là khả năng tương tác thuốc. Ngoài việc tương tác với nhiều loại thuốc và làm giảm độ thanh thải của carbamazepine, cyclosporine, digoxin, theophylin… Nhìn chung, thuốc được xem là an toàn trong thời gian bú mẹ.

- Metronidazole xuất hiện trong sữa với nồng độ thấp hơn nhiều lần trong huyết tương. Ngoại trừ việc làm cho sữa thay đổi màu và có mùi vị rất khó chịu khiến trẻ từ chối bú mẹ, thuốc đã được chứng minh là an toàn. Việc quyết định dùng metronidazol có thể dẫn đến việc từ chối bú mẹ hay thất bại của nuôi con bằng sữa mẹ, nên cần cân nhắc khi sử dụng.

- Nhóm trimethoprim-sulfamethoxazole không gây bất lợi nếu trẻ đủ tháng. Khi trẻ sanh non nhỏ hơn 32 tuần nên thận trọng vì nguy cơ vàng da do tăng bilirubin. Nguyên nhân là do sulfamid qua được sữa mẹ và được hấp thu vào tuần hoàn trẻ, làm giảm sự gắn kết của albumin và bilirubin, do đó tăng nguy cơ vàng da. Nguy cơ này cao ở trẻ non tháng và sẽ giảm dần theo tuổi. Vì lý do an toàn, không nên chỉ định trong giai đoạn trẻ sơ sinh bú mẹ. Sulfamid có thể được chỉ định khi trẻ hơn 4-6 tuần tuổi và không bị thiếu men G6PD.  

- Quinolone trước đây ghi nhận gây viêm khớp ở động vật chưa trưởng thành và có báo cáo gây viêm đại tràng giả mạc ở trẻ bú mẹ. Tuy nhiên chứng cứ gần đây cho thấy không có bất lợi nào rõ ràng đối với sơ sinh.

> XEM THÊM:

- “Thổi bay” triệu chứng viêm họng không cần dùng kháng sinh   

- Mách mẹ cách trị ho nhanh cho bé không cần đến thuốc kháng sinh

- 15 Dưỡng chất & thảo mộc tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch trong mùa Covid-19

3. Mẹ uống kháng sinh có bị mất sữa không?

Có thể nói tất cả các loại thuốc kháng sinh khi đi vào cơ thể mẹ đều gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khoẻ của hai mẹ con, gây ức chế hormone tiết sữa và hoạt động của tuyến sữa, nhưng ảnh hưởng đó không giống nhau khi dùng các loại thuốc khác nhau. Nhiều mẹ sau khi uống kháng sinh thấy sữa ít dần nhưng không mất hẳn. Có trường hợp thì mất sữa hoàn toàn. Tuy nhiên, mất sữa hoàn toàn còn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nữa chứ không chỉ đơn thuần là do thuốc. 

Dù dùng bất cứ loại thuốc nào (kể cả không phải kháng sinh), mẹ cũng lưu ý luôn hỏi bác sĩ về những lợi ích và rủi ro của bất kỳ loại thuốc nào được kê đơn  đang cho con bú, hoặc bất kỳ loại thuốc nào mua ngoài nhà thuốc mà không có đơn thuốc. Nhưng quan trọng hơn cả, mẹ cần chú ý giữ gìn sức khỏe, ăn uống khoa học để duy trì thể trạng tốt nhất để bé có được nguồn dinh dưỡng lành mạnh nhất. 

Để được hỗ trợ tư vấn sức khỏe và dinh dưỡng cho mẹ và bé, xin vui lòng kết nối với chuyên gia của Viện Dinh dưỡng VHN Bio qua fanpage: Dinh dưỡng thông minh VHN Bio, hoặc tìm hiểu thêm thông tin qua website: http://vhnbio.vn/ hoặc liên hệ tới tổng đài chăm sóc sức khỏe của Viện: 0247.1060.666 hoặc Zalo 0936.653.545 để được các bác sĩ/dược sĩ tư vấn hỗ trợ miễn phí.

Nguồn tài liệu tham khảo từ Healthline.com/