Hướng dẫn cách lựa chọn thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe

Để bổ sung thêm các vi chất dinh dưỡng hay các dưỡng chất thiết yếu ngoài nguồn thực phẩm trong các bữa ăn hàng ngày, mọi người thường sử dụng thêm các thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng. Các sản phẩm này sẽ giúp người dùng được cung cấp đầy đủ lượng dưỡng chất để đảm bảo cơ thể có thể hoạt động tốt nhất theo nguyên lý vốn có của nó.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thực phẩm bổ sung, tuy nhiên, không phải loại sản phẩm nào cũng có chất lượng cao, có thể tự ý bổ sung cho cơ thể. Bài viết dưới đây, Viện dinh dưỡng VHN Bio sẽ  giúp bạn hiểu thêm về các chất và cách chọn một sản phẩm bổ sung an toàn.

1. Hiểu đúng về thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng và các hỗn hợp độc quyền

Thực phẩm chức năng là các sản phẩm được dùng bằng đường uống, chứa các thành phần như vitamin, khoáng chất, thảo dược, axit amin, enzyme, men vi sinh, chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng cần thiết khác.

Có nhiều dạng như viên nang, kẹo dẻo, bột cốm, siro,… Các sản phẩm chức năng được bán trên thị trường rất nhiều, đa dạng, giúp tăng cường sức khỏe thể chất hoặc tinh thần của bạn.

Các dưỡng chất bổ sung thường có trong thực phẩm chức năng như:

Vitamin: Vitamin là dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể hoạt động bình thường và khỏe mạnh. Nhiều vitamin giúp điều chỉnh các chức năng trao đổi chất bao gồm tăng trưởng, chức năng tiêu hóa, hệ thần kinh.

- Vitamin tan trong dầu: Các vitamin này hòa tan trong chất béo và có thể được lưu trữ trong cơ thể, như vitamin A, D, E,K.

- Vitamin tan trong nước: Các vitamin này tan trong nước và không được cơ thể lưu trữ, bao gồm vitamin C và vitamin nhóm B.

Chất khoáng: Các khoáng chất là các nguyên tố vô cơ cần thiết cho các chức năng sống của cơ thể như hệ cơ xương, sự tăng trưởng, cân bằng chất lỏng.

Công thức độc quyền: Các công thức hỗn hợp độc quyền là sự kết hợp độc đáo các thành phần tạo nên công thức riêng của một loại thực phẩm chức năng hay thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Các hỗn hợp độc quyền này thường giúp hiệp đồng tác dụng giữa các thành phần, giúp cho các hoạt chất, dưỡng chất có những đặc tính ưu việt, có khả năng hấp thu, sinh khả dụng vượt trội so với các sản phẩm thông thường.

Với hầu hết người khỏe mạnh, các vitamin và khoáng chất có thể được hấp thu qua chế độ dinh dưỡng. Tuy nhiên, trong một số điều kiện, các loại thực phẩm bổ sung lại cần thiết, giúp đáp ứng nhu cầu về hàm lượng các chất dinh dưỡng cho con người. Một điều cần lưu ý là ngay cả khi sử dụng thực phẩm bổ sung, thì chế độ dinh dưỡng đa dạng và cân bằng vẫn là điều quan trọng nhất để cơ thể khỏe mạnh.

> XEM THÊM:

- Vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

- Trẻ em thiếu vi chất dinh dưỡng và 5 điều mẹ cần phải biết!

- Bổ sung vi dưỡng chất trong thực phẩm giúp trẻ ăn ngon, lớn khỏe

2. So sánh vai trò dinh dưỡng trong thực phẩm và thực phẩm chức năng

Ăn nhiều loại thực phẩm là cách tốt nhất để đảm bảo cho cơ thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng. Ví dụ như các loại trái cây họ cam quýt chứa hàm lượng vitamin C cao, rau xanh chứa nhiều vitamin K,… Ngoài vitamin và khoáng chất, thực phẩm chứa các dinh dưỡng khác như protein, chất béo, chất xơ,… cần thiết cho các hoạt động của cơ thể. Hơn nữa, những thực phẩm có nguồn gốc thực vật đặc biệt giàu chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm và bảo vệ cơ thể.

Ngược lại, các thực phẩm bổ sung không mang lại lợi ích dinh dưỡng tổng thể như vậy. Chúng không thể thay thế một chế độ ăn uống lành mạnh, mà chỉ tập trung cung cấp một số chất dinh dưỡng nhất định mà cơ thể dễ thiếu hụt, nhằm giúp cơ thể được cung cấp đủ những dưỡng chất quan trọng đó cho các hoạt động sống của mình. Những người dễ thiếu hụt chất dinh dưỡng như phụ nữ mang thai, người già, trẻ em, hay những người có nguy cơ hấp thụ không đủ chất dinh dưỡng thì có thể bổ sung các thực phẩm chức năng theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng. Nói cách khác, thực phẩm bổ sung giúp lấp đầy các khoảng trống trong nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.

3. Những ai cần tăng cường dinh dưỡng từ thực phẩm bổ sung?

Việc bổ sung vitamin và khoáng chất là không quá cần thiết với những người khỏe mạnh và hấp thụ đủ chất dinh dưỡng. Những trường hợp cần bổ sung bao gồm:

- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

- Trẻ sơ sinh bú mẹ hoặc trẻ đang ăn dặm.

- Người lớn hoặc trẻ em suy dinh dưỡng, thiếu hụt dinh dưỡng được chẩn đoán.

- Những người có khả năng hấp thu dinh dưỡng kém.

- Những người phẫu thuật cắt bỏ dạ dày.

- Trẻ em hay người lớn bị hạn chế các loại thực phẩm.

- Những người ăn chay.

4. Lời khuyên bổ sung dinh dưỡng cho trẻ em

Một đứa trẻ khỏe mạnh có thể đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của mình thông qua chế độ ăn uống. Tuy nhiên, tùy vào từng trường hợp, nhóm tuổi và hoàn cảnh nhất định mà trẻ cần được bổ sung các chất dinh dưỡng từ bên ngoài.

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ sơ sinh trong độ tuổi bú sữa mẹ một phần và hoàn toàn cần được cung cấp thêm 400 IU vitamin D thông qua các thực phẩm chức năng cho đến khi trẻ có thể tiêu thụ được các loại sữa tăng cường vitamin D cho cơ thể. Ngoài ra, những đứa trẻ hoặc những người ăn tuân theo chế độ ăn kiêng bằng thực vật cũng có nguy cơ cao thiếu hụt một số chất như vitamin B12, canxi, sắt, kẽm, vitamin D,…

Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng trước khi cho trẻ sử dụng một chế độ ăn uống hay loại thực phẩm chức năng, chất bổ sung nào.

5. Những điều cần quan tâm khi chọn lựa thực phẩm chức năng

Khi sử dụng các loại thực phẩm chức năng, chất bổ sung, bạn cần quan tâm đến độ an toàn và những mối lo ngại tiềm ẩn có thể xảy ra trong quá trình sử dụng.

5.1. Một số tương tác có thể xảy ra

Các thành phần trong thực phẩm bổ sung, bao gồm vitamin, khoáng chất, thảo mộc và các loại thực phẩm khác có thể gây nên những hậu quả tiêu cực ngoài ý muốn nếu kết hợp với một số loại thuốc, chất bổ sung khác hay các loại đồ uống có cồn, thực phẩm gây ức chế hấp thu. Ví dụ, bổ sung vitamin E có thể tăng nguy cơ chảy máu ở những người đang dùng thuốc chống đông. Bổ sung canxi có thể làm giảm hiệu quả thuốc kháng sinh, giảm hấp thụ sắt từ thực phẩm và các chất bổ sung.

Đặc biệt, một số chất cũng có ảnh hưởng đến độ chính xác của phòng thí nghiệm. Ví dụ như chất bổ sung chứa vitamin B7 (biotin) có thể làm sai kết quả phòng thí nghiệm dựa trên troponin – dấu hiệu sinh học chẩn đoán các cơn đau tim.

5.2. Các thành phần có thể trở nên độc hại khi dùng liều cao

Các vitamin và khoáng chất đều có liều lượng và giới hạn dung nạp trên (UL) mà cơ thể có thể hấp thụ được. UL cho vitamin và khoáng chất thay đổi tùy theo độ tuổi, giới tính, phụ nữ mang thai,…

Vitamin tan trong chất béo đặc biệt liên quan đến nguy cơ nhiễm độc, bởi nó có thể tích tụ và lưu trữ trong cơ thể. Nếu bổ sung quá nhiều vitamin A, D, E có thể dẫn đến các tác dụng phụ như nhịp tim không đều, tổn thương các cơ quan, xuất huyết, đột quỵ, thậm chí là hôn mê và tử vong.

Uống liên tục các chất bổ sung trong thời gian dài với liều lượng cao là điều gây hại cho cơ thể. Vì vậy, bạn hãy tham khảo các bác sĩ và chuyên gia để có cách sử dụng và liều dùng tốt nhất.

5.3. Có thể gây nên các tác dụng phụ tiêu cực

Một số loại thực phẩm chức năng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ tiêu cực ngay cả khi dùng ở liều khuyến cáo. Hầu hết các tác dụng phụ đều nhẹ như buồn nôn, tiêu chảy, đau đầu,… Tuy nhiên, một số các thành phần trong thực phẩm bổ sung, đặc biệt các loại thảo mộc có thể có những tác dụng phụ nghiêm trọng như dị ứng, tăng nhịp tim, tăng huyết áp,…

5.4. Không mang lại hiệu quả cao

Không phải thực phẩm bổ sung nào cũng có tác dụng nhiều như những gì tuyên bố trên sản phẩm. Hoặc cơ thể không dung nạp được các chất dinh dưỡng từ các thực phẩm bổ sung khiến tác dụng thấp, ít hiệu quả khi sử dụng.

Khi chọn mua các thực phẩm chức năng và các chất bổ sung, hãy tìm kiếm những sản phẩm chất lượng đã được kiểm định. Đồng thời, liên hệ với các bác sĩ trước khi bổ sung bất kỳ sản phẩm bổ sung, vitamin nào. Đặc biệt với những trường hợp mang thai, cho con bú, đang sử dụng một loại thuốc khác.

Trên đây là một số lời khuyên để giúp bạn có sự lựa chọn sáng suốt khi quyết định sử dụng các thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe mà các chuyên gia dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng VHN Bio đã tổng hợp và biên dịch từ những nguồn tài liệu uy tín. Hi vọng những kiến thức này sẽ thực sự hữu ích với các bạn. Trong quá trình chăm sóc sức khỏe dinh dưỡng cho bản thân và gia đình nếu có bất kỳ khó khăn hay băn khoăn gì, các bạn hãy kết nối với chuyên gia của chúng tôi qua fanpage Dinh dưỡng thông minh VHN Bio hoặc website https://vhnbio.vn/. Ngoài ra, các bạn cũng có thể liên hệ qua tổng đài chăm sóc sức khỏe 0247.1060.666 để gặp và nhận được sự tư vấn từ các Bác sĩ, Dược sĩ của VHN Bio.

Nguồn tài liệu tham khảo: How to Choose High Quality Vitamins and Supplements - Từ Healthline.com